Sportieve prestaties en ontwikkeling
met plezier, respect en trots

Voetballen op ons kunstgras is veilig!

Uit onderzoek van het RIVM blijkt dat voetballen op kunstgrasvelden die zijn ingestrooid met rubbergranulaat verantwoord is.

Hieronder de gepubliceerde informatie m.b.t. kunstgras en gezondheid vanuit o.a. Gemeente Overbetuwe, KNVB en RIVM na de uitzending van Zembla op woensdag 5 oktober over de mogelijk schadelijke gevolgen van het sporten op kunstgras met rubbergranulaat.

Bestuur SVHA

KNVB | RIVM: voetballen op kunstgras is veilig

Bron: www.knvb.nl, 20 december 2016

Uit onderzoek van het RIVM blijkt dat voetballen op kunstgrasvelden die zijn ingestrooid met rubbergranulaat verantwoord is. De KNVB verwachtte duidelijke taal van het RIVM en die is nu gegeven.

De onzekerheid die er was om te voetballen op kunstgras met rubbergranulaat, is daarmee weg. Voetballers, ouders, clubs en KNVB kunnen nu verder. Het sein staat op veilig.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu meldt vandaag dat er in rubbergranulaat heel veel verschillende stoffen zitten, maar dat deze slechts in zeer lage hoeveelheden uit de korrels vrijkomen. Het schadelijk effect op de gezondheid is praktisch verwaarloosbaar. De KNVB vindt het belangrijk dat zijn leden veilig en gezond kunnen voetballen op kunstgrasvelden en heeft vertrouwen in de deskundigheid van het RIVM. Daarom volgt de KNVB de lijn uit de adviezen van het gepubliceerde overheidsonderzoek.

De KNVB blijft altijd alert op de eventuele bijverschijnselen van het spelen op kunstgras. De aanschaf en aanleg blijft een verantwoordelijkheid van de clubs en de overheid, maar toch heeft de afgelopen tijd geleerd dat de KNVB op dit vlak permanent kennis willen verzamelen.

Erkentelijk voor snelle reflex

De KNVB heeft steeds de richtlijnen en adviezen van het RIVM opgevolgd en blijft dat doen. Het RIVM is het instituut dat namens de overheid, dus namens ons allemaal, de enig aangewezene is voor kwesties op het gebied van milieu en volksgezondheid. In juni vroeg de KNVB om een nader onderzoek, dat kwam er en dat heeft ons gerustgesteld. De KNVB is de minister van VWS erkentelijk voor de snelle reflex op ons verzoek om nieuw onderzoek en het RIVM voor al zijn inspanningen de afgelopen twee maanden.

RIVM | Sporten op rubbergranulaat is veilig

Bron: www.rivm.nl, 20 december 2016

Uit onderzoek van het RIVM blijkt dat sporten op kunstgrasvelden die zijn ingestrooid met rubbergranulaat verantwoord is. In rubbergranulaat zitten heel veel verschillende stoffen, maar deze komen slechts in zeer lage hoeveelheden uit de korrels vrij . Dat komt doordat de stoffen min of meer in het granulaat zijn ‘opgesloten’. Hierdoor is het schadelijke effect op de gezondheid praktisch verwaarloosbaar.

Sporten op velden met rubbergranulaat

In rubbergranulaat zijn veel verschillende stoffen gemeten, zoals polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s), metalen, ftalaten (weekmakers) en bisfenol A (BPA). Er is weinig variatie in de concentraties stoffen tussen de velden en tussen de meetpunten per veld. Daarmee geven de resultaten een goed beeld voor alle velden met SBR rubbergranulaat in Nederland.

Geen verband met leukemie

In de beschikbare wetenschappelijke informatie zijn geen signalen aangetroffen die duiden op een verband tussen sporten op kunstgras met rubbergranulaat en het ontstaan van leukemie en lymfeklierkanker. Uit de samenstelling van de rubberkorrels blijkt dat de chemische stoffen die leukemie of lymfeklierkanker kunnen veroorzaken er niet (benzeen en 1,3-butadieen) of in heel lage hoeveelheid (2-mercaptobenzothiazol) in zitten. In het algemeen is er sinds eind jaren tachtig van de vorige eeuw een lichte stijging te zien in het aantal mensen tussen 10 en 29 jaar dat leukemie krijgt. Deze ontwikkeling is niet veranderd sinds de kunstgrasvelden in 2001 in Nederland in gebruik zijn genomen.

Advies om norm aan te passen

Het RIVM adviseert om de norm voor rubbergranulaat bij te stellen naar een norm die dichter in de buurt ligt van de norm voor consumentenproducten. Rubbergranulaat moet momenteel voldoen aan de norm voor zogenoemde mengsels. De norm voor consumentenproducten is aanzienlijk strenger: deze staat veel lagere (100 tot 1000 maal minder) gehalten aan PAK’s toe dan de mengselnorm. Het gehalte PAK’s van het onderzochte rubbergranulaat ligt iets boven de norm voor consumentenproducten. Momenteel doet het Europese Agentschap voor Chemische Stoffen (ECHA) onderzoek om te bezien welke norm voor rubbergranulaat wenselijk is.

Het RIVM heeft de afgelopen periode ook een onderzoek afgerond naar de consumentennorm voor rubberen valdempingtegels. De resultaten van dit onderzoek worden in de loop van de dag (20 december) gepubliceerd.

KNVB | Onderzoek RIVM leidend; medio december resultaten bekend

Bron: www.knvb.nl, 29 november 2016

Naar aanleiding van recente berichten in de media over rubbergranulaat op kunstgrasvelden, hecht de KNVB er waarde aan verenigingen op de hoogte te houden van de actuele stand van zaken. De berichten in de media van zondag en maandag zijn gebaseerd op een onderzoek dat is uitgevoerd door de autobandenbranche.

Voor de veiligheid van het sporten op kunstgrasvelden met rubbergranulaat richt de KNVB zich op de resultaten van het officiële onderzoek dat het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid (VWS) momenteel uitvoert.

De resultaten van dit onderzoek zijn medio december bekend. Voor de KNVB zijn de resultaten uit dit onderzoek leidend. Het RIVM en Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) hebben onlangs ook aangegeven dat op basis van de huidige gegevens er geen reden is te stoppen met sporten op de kunstgrasvelden.

Wat levert het onderzoek van RIVM op?

In het onderzoek van het RIVM wordt onder meer vastgesteld welke stoffen er in het rubbergranulaat zitten, in welke mate stoffen vrijkomen en wat dit betekent voor de gezondheid van sporters. Ook de huidige normen van rubbergranulaat in de velden zijn onderdeel van de studie. Hieronder de uitleg van het RIVM over de onderzoeksopzet.

Het RIVM gaat op twee manieren op zoek naar meer kennis over rubbergranulaat op sportvelden en eventuele effecten op de gezondheid.

1. Met een literatuuronderzoek beoordeelt het RIVM de onderzoeksresultaten van relevante, internationale literatuur.
2. Met een veld- en laboratoriumonderzoek moet duidelijk worden welke chemische stoffen er in het rubbergranulaat zitten en of die stoffen vrijkomen uit de korrels

Het literatuuronderzoek en het veldonderzoek leiden tot inzichten in:

• De samenstelling van het rubbergranulaat op voetbalvelden in Nederland: welke chemische stoffen zitten er in?
• De mate waarin deze stoffen mogelijk vrijkomen uit de korrels.
• Manieren waarop mensen in aanraking kunnen komen met de chemische componenten (mogelijke blootstellingsroutes).
• Wat er bekend is over gezondheidseffecten van rubbergranulaat in de internationale wetenschappelijke literatuur.
• Een overzicht van normen voor rubbergranulaat in de huidige regelgeving.

De resultaten van het onderzoek moeten duidelijkheid geven in de chemische stoffen in rubbergranulaat en de mogelijke gezondheidseffecten voor sporters.

Klankbordgroep

De KNVB maakt gezamenlijk met onder meer VWS, GGD, VSG en VACO onderdeel uit van een klankbordgroep van het onderzoek. Er is een maatschappelijke en een wetenschappelijke klankbordgroep, waarbij de voetbalbond in de maatschappelijke klankbordgroep zit. De klankbordgroepen dragen beide op verschillende manieren bij aan de kwaliteit van het onderzoek.

Europees onderzoek

Het European Chemicals Agency voert momenteel in opdracht van de Europese Commissie onderzoek uit naar de samenstelling van de stoffen van rubbergranulaat en de effecten daarvan op de gezondheid van mensen. De resultaten van dit onderzoek worden rond februari 2017 verwacht.

VACO | Berichtgeving NOS over rubbergranulaat is pertinent onjuist

Bron: www.vaco.nl, 27 november 2016

N.a.v. de berichtgeving op Teletekst door de NOS komen VACO en RecyBEM Band & Milieu met het persbericht Berichtgeving NOS over rubbergranulaat is pertinent onjuist

KNVB | RIVM start veldonderzoek naar rubbergranulaat

Bron: www.knvb.nl, 31 oktober 2016

Het RIVM is vandaag, maandag 31 oktober, gestart met het onderzoek naar rubbergranulaat in kunstgrasvelden. Dat heeft het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) aangekondigd.

RIVM | RIVM start veldonderzoek naar rubbergranulaat

Bron: www.rivm.nl, 31 oktober 2016

Het RIVM start vandaag met de monstername van rubbergranulaat op 100 sportvelden in Nederland. Hiermee wordt een representatief beeld verkregen van de samenstelling van het granulaat.

Op 6 plekken op het veld worden monsters genomen. Per plek wordt minimaal 1 liter granulaat met een stofzuiger opgezogen en in een glazen fles meegenomen naar het laboratorium. In het lab wordt het rubbergranulaat geanalyseerd.

Werkwijze onderzoek

Het RIVM is op verschillende manieren op zoek naar meer kennis over rubbergranulaat op sportvelden en eventuele effecten op de gezondheid. Met een literatuuronderzoek beoordeelt het RIVM alle relevante wetenschappelijke publicaties. Deze bevindingen worden gecombineerd met het veldonderzoek waarmee duidelijk moet worden welke stoffen voorkomen in het rubbergranulaat.

Een ander onderdeel van het onderzoek is dat we met een selectie uit de verkregen monsters in het lab gaan kijken in welke mate er stoffen onder bepaalde omstandigheden vrij kunnen komen. Denk hierbij aan huidcontact of het inslikken van het granulaat.

Voor de te gebruiken methoden en selectie van stoffen is ook gekeken naar de aanpak en resultaten van internationale onderzoeken. Daarnaast is de onderzoeksopzet ter toetsing voorgelegd aan een wetenschappelijke begeleidingscommissie.

KNVB | Dossier rubbergranulaat kunstgras

KNVB Assist, 14 oktober 2016

Gemeente Overbetuwe | Persbericht kunstgras en gezondheid

Bron: www.overbetuwe.nl, 13 oktober 2016

Woensdagavond 12 oktober 2016 hebben alle ( 6 ) voetbalverenigingen in Overbetuwe die over kunstgras velden beschikken met elkaar en met de gemeente gesproken over het (door)spelen op kunstgras.

Onderzoek
Wethouder sportzaken, Ben Ross, benoemde daarbij de eigen verantwoordelijkheid die de voetbalverenigingen hebben en de verantwoordelijkheid van de gemeente voor de kunstgrasvelden.
Zolang gedegen onderzoek ontbreekt staan de gemeente en de voetbalclubs in Overbetuwe voor het dilemma of je wel of niet blijft spelen op deze velden. Gemeente en clubs willen daar transparant over zijn. Wethouder Ross, gaf daarbij aan dat de gemeente wacht op uitslag van nader onderzoek. De uitkomsten daarvan worden in december a.s. verwacht. Dit onderzoek (RIVM) moet antwoord geven op de vraag of er sprake is van (on)aanvaardbare risico’s bij het (door)spelen op kunstgras.

Doorspelen
RIVM, GGD Gelderland Midden en KNVB zien op dit moment geen reden om te stoppen met spelen op kunstgras. Zowel de Overbetuwse verenigingen die op kunstgras spelen als gemeente Overbetuwe volgen deze lijn.

Maatregelen voetbalverenigingen
SVHA, Excelsior, SDOO en Elistha hebben tot nu toe geen extra maatregelen genomen voor het spelen op kunstgras. Spero stelt lange broeken beschikbaar voor spelen op kunstgras en zegt tegen spelers goed op te letten bij open wondjes. RKSV houdt de E- en F pupillen voorlopig van het kunstgras en laat de keepers trainen op gras. Trainingen op kunstgras gebeurt bij RKSV in lange broeken. Verenigingen en ook ouders kunnen er nog eens extra op wijzen goed te douchen na het spelen op kunstgras.

Informatie en signalen delen
De clubs stellen er prijs op signalen/onrust over kunstgras samen en met de gemeente te delen. Voor veel gestelde vragen over spelen op kunstgras verwijzen/linken de verenigingen en de gemeente naar de website van RIVM. Waar nodig zullen we samen verder aanvullen.

Scenario’s
Ter sprake kwam, wat te doen als de uitslag van het onderzoek negatief is. De gemeente wil daar niet op vooruit lopen en meldt begin december de stand van zaken. Zowel de voetbalclubs als gemeente inventariseren/oriënteren zich op mogelijke scenario’s.

KNVB | RIVM presenteert feiten over kunstgras voor het nieuwe jaar

Bron: www.knvb.nl, 10 oktober 2016

De KNVB heeft vanmiddag met onder andere het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), Vereniging Sport en Gemeente (VSG), Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en vertegenwoordigers uit de kunstgrasbranche rond de tafel gezeten om te bespreken wat de vervolgstappen zijn om de onzekerheid over kunstgras weg te nemen.

Hierbij benadrukte het RIVM nogmaals dat vooralsnog niet verwacht wordt dat het gebruik van rubbergranulaat op kunstgras leidt tot risico’s voor de gezondheid en er dus gewoon op gesport kan worden. De belangrijkste uitkomst van dit gesprek is dat het RIVM per direct nieuw onderzoek gaat verrichten en dat de resultaten voor het nieuwe jaar worden gepresenteerd. Eerder drong de KNVB, evenals minister Schippers van VWS, al aan op een nieuw onderzoek.

Onderzoeksopzet RIVM

Het RIVM gaat per direct aan de slag met een nieuwe onderzoeksopzet en verwacht dit binnen twee weken af te ronden en openbaar te maken. Tijdens het onderzoek worden onder andere alle nationale en internationale onderzoeken over kunstgras nogmaals bestudeerd. Ook worden er andere relevante niet sport specifieke onderzoeken opnieuw doorgelicht. Verder heeft het RIVM laten weten dat er tussen de 50 á 100 Nederlandse kunstgrasvelden grondig onderzocht gaan worden op de aanwezige stoffen in het rubber. Om deze steekproef zo representatief mogelijk te maken zal de KNVB ondersteunen met de selectie van deze velden.

De KNVB is tevreden met de toezegging van het RIVM voor nieuw onderzoek en resultaten op korte termijn. Net als de rest van (voetballend) Nederland wil de KNVB zo snel mogelijk duidelijkheid. Extra onderzoek levert meer informatie op en dat draagt bij aan totale zekerheid over het veilig en gezond sporten op kunstgrasvelden en hier is iedereen bij gebaat. De KNVB stelt het RIVM volledig in staat zo spoedig mogelijk met het onderzoek te starten.

Normaal voetbalweekend

Afgelopen weekeinde is er zoals gebruikelijk volop gevoetbald op de Nederlandse velden. Voorafgaand aan deze speelronde waren er veel vragen over de gezondheidsrisico’s van het spelen op kunstgrasvelden, maar uit een analyse blijkt dat nagenoeg alle voetbalwedstrijden gewoon gespeeld zijn.

KNVB | Minister Schippers vraagt RIVM extra onderzoek te doen

Bron: www.knvb.nl, 7 oktober 2016

Minister Schippers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft het RIVM uit voorzorg gevraagd met spoed een extra onderzoek uit te voeren naar de mogelijke gezondheidrisico’s rondom rubbergranulaat kunstgrasvelden. De minister geeft in een Kamerbrief toelichting over het onderzoek dat zij met spoed laat instellen naar het zogeheten rubbergranulaat op kunstgras.

Minister Schippers benadrukt in de brief dat er momenteel geen risico is voor de volksgezondheid en dat er dus geen reden is om te stoppen met voetballen op de kunstgrasvelden met rubbergranulaat. De minister geeft aan de zorgen te begrijpen naar aanleiding van de Zembla-uitzending en de vragen die gesteld worden. Dat was voor de minister dan ook de reden om meteen in overleg te gaan met het RIVM en om uit voorzorg met spoed een extra onderzoek te doen. Daarover wil Schippers de Tweede Kamer en het publiek nog voor het einde van dit kalenderjaar informeren.

Gemeente Overbetuwe | Kunstgras en gezondheid

Bron: www.overbetuwe.nl, 7 oktober 2016

Velden in Overbetuwe

Ook in de gemeente Overbetuwe zijn kunstgrasvelden aangelegd en in gebruik. In Elst, Heteren, Herveld, Driel en Zetten. De gemeente gaat na wat de samenstelling is van het gebruikte materiaal op deze velden en wil zeker weten of het verantwoord is hierop te blijven sporten.

Meest gestelde vragen en verklaring RIVM

Op de website van het RIVM staan de meest gestelde vragen over kunsgras. Gisteren heeft het RIVM een verklaring opgesteld waarin staat: “ Op basis van de bestudeerde informatie verwacht het RIVM niet dat de toepassing van rubbergranulaat op kunstgras zal leiden tot risico’s voor de gezondheid. Er is nu geen reden om te stoppen met sporten op de velden ”.

Informatie van GGD Midden Nederland

Alle wethouders ontvingen een brief van GGD Midden Nederland met daarin de volgende boodschap:
“Op basis van de beschikbare informatie verwacht de GGD niet dat de toepassing van rubbergranulaat op kunstgras zal leiden tot risico’s voor de gezondheid. Er is nu geen reden om te stoppen met sporten op deze velden.

In rubbergranulaat kunnen stoffen aanwezig zijn zoals PAK en nitro-PAK. Een gezondheidsrisico ontstaat pas als deze stoffen vrijkomen vanuit het rubber en ook daadwerkelijk in het lichaam terecht komen. Hiernaar heeft de GGD in Gelderland Midden ook onderzoek gedaan bij voetbalvelden in Arnhem in 2006. Uit luchtmetingen bleek dat er zo weinig van deze stoffen vrijkwamen, dat er geen risico’s voor de gezondheid zijn. Met andere woorden, de gevonden concentraties lagen ver beneden de gezondheidskundige grenswaarden. In het bijzonder is gekeken naar benzeen, een stof waarvan we weten dat deze leukemie kan veroorzaken. Deze stof werd niet aangetoond. Omdat de gevonden waarden zo laag waren, is er toen geen aanleiding gezien om verder onderzoek te doen.”

Overleg met clubs

Zolang gedegen onderzoek ontbreekt,  plaatst dit de gemeente en de voetbalclubs in Overbetuwe voor het dilemma of je wel of niet blijft spelen op deze velden. Gemeente Overbetuwe wil samen met de verenigingen bespreken wat er moet gebeuren. Daarbij is ook het advies van o.a. KNVB en van de Vereniging Sport en Gemeenten van belang.

Wethouder Ben Ross: “Als maatregelen genomen moeten worden, zal de Gemeente Overbetuwe haar verantwoordelijkheid nemen”.

Landelijk overleg

Aanstaande maandag overlegt de vereniging Sport en Gemeenten met o.a. KNVB en RIVM over deze kwestie.  Daarna wil de gemeente overleg organiseren met de plaatselijke voetbalverenigingen.

KNVB | KNVB begrijpt onrust, maar er kan gevoetbald worden

Bron: www.knvb.nl, 6 oktober 2016

De KNVB begrijpt dat er naar aanleiding van de uitzending van Zembla onrust is over het veilig kunnen spelen op kunstgrasvelden met rubbergranulaat. Tot op heden is uit meerdere onderzoeken van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) echter niet gebleken dat spelen op kunstgrasvelden gezondheidsrisico’s met zich meebrengt.
Er kan dit weekend gevoetbald worden. Wel staat de KNVB er op dat er op zeer korte termijn aanvullend onderzoek komt. Dit onderzoek moet antwoord geven op de vraagstukken zoals die er nu bij ons en onze leden liggen.

Maandag zitten we met partijen als de Vereniging Sport en Gemeente (VSG), het RIVM en andere organisaties rond de tafel om deze kwestie te bespreken en de vervolgstappen vast te leggen. We zullen iedereen via de website van de KNVB op de hoogte houden van het vervolgproces.

KNVB | Kunstgras en rubbergranulaat: vragen en antwoorden

RIVM | Sporten op kunstgrasvelden

Bron: www.rivm.nl, 6 oktober 2016

Het RIVM begrijpt de onrust die is ontstaan naar aanleiding van de uitzending van Zembla over de veiligheid van het sporten op kunstgrasvelden. Op basis van de bestudeerde informatie verwacht het RIVM niet dat de toepassing van rubbergranulaat op kunstgras zal leiden tot risico’s voor de gezondheid. Er is nu geen reden om te stoppen met sporten op deze velden.

Op verzoek van het ministerie van VWS is in januari 2016 nog eens kritisch naar de studie-opzet van de bij Zembla omstreden IndusTOX studie gekeken. Het RIVM concludeert dat er PAKs uit rubbergranulaat kunnen vrijkomen, er zijn echter geen aanwijzingen dat dit leidt tot een gezondheidsrisico voor de sporter. Wel heeft het RIVM aanbevolen aan het Ministerie om alle nieuwe informatie te evalueren. Het is dan ook goed dat het European Chemical Agency (ECHA) in opdracht van de Europese Commissie onderzoek doet naar de risico’s van rubbergranulaat. De uitkomsten hiervan worden begin 2017 verwacht.

RIVM | Alle veelgestelde vragen over Rubbergranulaat